Pigment

Wat is pigment?

Heeft u last van pigmentvlekken die na de zomer zijn blijven zitten? Pigment wordt ook wel gezien als de nieuwe rimpel, steeds meer mensen ervaren dit als huidveroudering. Pigment is een kleurstof die ook wel melanine wordt genoemd. Het geeft kleur aan je haren, de iris van je oog en je huid. Pigment beschermt je huid tegen de UV- straling die in zonlicht zit. Als je lang in de zon zit, maakt de huid onder andere meer pigment aan, zodat je beter beschermd bent. Bij hyperpigmentatie is er sprake van een ophoping van dit huidpigment. Hierdoor ontstaan er plaatselijk donkere plekken in de huid. Hyperpigmentatie is een veel voorkomende klacht en op oudere leeftijd een gevolg van het verouderingsproces.

Welke soorten pigment zijn er?

Er worden verschillende typen pigment onderscheiden. De meest voorkomende vormen zijn:

• Pigment door overmatige blootstelling aan de zon en ouderdomsvlekken worden vaak pas op latere leeftijd zichtbaar en kunnen alle vormen en kleuren hebben. Kenmerkend voor dit pigment is dat de vlekken in de winter niet verdwijnen, maar het hele jaar door zichtbaar blijven.
• Zwangerschapsmasker (melasma) is een pigmentstoornis die diep in de huid grillige, bruine verkleuringen veroorzaakt. Het komt voornamelijk bij vrouwen in het gezicht voor. Het pigment is meestal zichtbaar op het voorhoofd, de wangen, de slapen, rond de ogen en op de bovenlip.
• Post-inflammatoire hyperpigmentatie ontstaat als gevolg van een huidbeschadiging of ontsteking, zoals een snee, brandwond, blootstelling aan chemicaliën of acne. Als de wond geheeld is wordt de huid donkerder. Deze vorm van pigment ontstaat vooral vaak bij mensen met een donker huidtype.
• Sproeten zijn een opeenhoping van pigment in de onderste lagen van de opperhuid. Het zijn kleine donkere vlekjes die vaak op plekken zitten welke veel blootgesteld worden aan zonlicht, zoals het gezicht, decolleté en armen.

Hoe ontstaat pigment?

Blootstelling aan de zon is de hoofdoorzaak van hyperpigmentatie, aangezien zonlicht in de eerste plaats de aanmaak van melanine bevordert. Melanine werkt als een huideigen zonbeschermer door de huid te beschermen tegen schadelijke UV- straling. Deze straling zorgt ervoor dat je bruin wordt in de zon. Maar overmatige blootstelling aan de zon kan het proces verstoren, wat leidt tot hyperpigmentatie. Wanneer pigmentvlekken zich ontwikkelen, kan blootstelling aan de zon de ontwikkeling ervan verergeren. Sproeten, ouderdomsvlekken, melasma of post-inflammatoire pigmentatie worden nog donkerder van kleur.

Hormonale invloeden zijn de hoofdoorzaak van een specifieke vorm van hyperpigmentatie bekend als ‘zwangerschapsmasker’ of ‘melasma’. Het komt met name voor bij vrouwen, aangezien wordt aangenomen dat het opkomt, wanneer de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron de overproductie van melanine stimuleren op het moment dat de huid wordt blootgesteld aan de zon.

Ook het slikken van de pil kan een zwangerschapsmasker veroorzaken. Vanwege het feit dat het vaak zwangere vrouwen zijn die last hebben van melasma, spreken we van ‘zwangerschapsmasker’.

Medicatie en cosmeticaproducten

Hyperpigmentatie als gevolg van ziekten, zoals auto-immuunziekte en maag/darm ziektes, metabolische afwijking en vitaminetekorten. Hyperpigmentatie is ook een bijwerking van bepaalde hormonale behandelingen, chemotherapie, antibiotica en andere medicijnen.

Kan pigment behandeld worden?

Pigment kun je behandelen, waardoor de vlekjes lichter van kleur worden of helemaal verdwijnen. Verschillende behandelingen die toegepast kunnen worden zijn chemische peelings, Microneedling of met behulp van de coagulatie (spotaway).
Om pigment te laten verminderen dient er intensief behandeld te worden, en moet de huid na een behandeling goed beschermd worden met een hoge UV-factor. De behandelingen kunnen daarom het beste in najaar, winter of vroege voorjaar plaatsvinden. Daarnaast is het belangrijk om een pigmentremmer te gebruiken in de vorm van een serum. Als je gevoelig bent voor hyperpigmentatie, dan is het hele jaar door goed beschermen van de huid tegen zonnestraling belangrijk.